Zatrzymane zęby mądrości, czyli tzw. ósemki, to problem powszechny i bardzo dobrze znany chirurgom stomatologicznym. Jednak wśród wszystkich możliwych wariantów anatomicznych ich położenia, to właśnie ósemka w poziomie stanowi największe wyzwanie kliniczne. Ułożenie horyzontalne zęba mądrości w kości żuchwy lub szczęki stwarza znacznie większe trudności podczas ekstrakcji. Ponadto, wiąże się z wyższym ryzykiem powikłań, bólu i długotrwałej rekonwalescencji. To przypadek, który wymaga ogromnej precyzji, doświadczenia oraz bardzo dokładnej diagnostyki przedzabiegowej.
Przeczytaj również: Jak przebiega chirurgiczna ekstrakcja zęba?
Spis treści:
Czym właściwie jest ósemka w poziomie?
Prawidłowo rozwijająca się ósemka powinna przebijać się przez dziąsło w kierunku pionowym – podobnie jak wszystkie inne zęby trzonowe. Jednak w niektórych przypadkach ząb zatrzymuje się w kości i przyjmuje pozycję poziomą względem innych zębów. Taka sytuacja najczęściej dotyczy dolnych zębów mądrości, które z powodu braku miejsca w łuku zębowym lub wad zgryzu nie mogą wyżynać się w sposób naturalny.
Ząb w pozycji poziomej zazwyczaj pozostaje całkowicie ukryty w kości – nie jest widoczny w jamie ustnej. Może jednak uciskać sąsiedni ząb trzonowy, powodując jego degradację, resorpcję korzenia lub przewlekły stan zapalny. Co więcej, taka lokalizacja ósemki sprzyja tworzeniu się torbieli zębopochodnych i ropni.
Dlaczego poziome zatrzymanie ósemki jest tak problematyczne?
Poziome położenie ósemki jest trudne zarówno diagnostycznie, jak i chirurgicznie. Ząb ten znajduje się głęboko w kości, a jego korzenie mogą być ułożone w bezpośrednim sąsiedztwie nerwu zębodołowego dolnego. To z kolei znacznie zwiększa ryzyko uszkodzenia struktur nerwowych podczas ekstrakcji i może skutkować przejściowym lub trwałym drętwieniem wargi dolnej, brody czy języka.
Dodatkowym utrudnieniem jest fakt, że poziomo ustawioną ósemkę często usuwa się fragmentarycznie. W takich przypadkach lekarz musi najpierw odciąć koronę, a następnie wydobywać poszczególne części korzeni. Ta procedura wymaga ogromnej precyzji, delikatności i zaawansowanej techniki pracy, by zminimalizować uraz tkanek i skrócić czas gojenia.
Jak diagnozuje się ósemkę w pozycji poziomej?
Podstawowym narzędziem diagnostycznym jest zdjęcie pantomograficzne (RTG panoramiczne), które pozwala ocenić położenie ósemki względem sąsiednich zębów, kości oraz nerwów. W przypadku bardziej skomplikowanych przypadków lub podejrzenia bliskiego kontaktu z nerwem zębodołowym dolnym wykonujemy również tomografię komputerową CBCT. Dzięki niej możemy dokładnie przeanalizować ułożenie zęba w trzech wymiarach i zaplanować bezpieczną strategię ekstrakcji.
Jak wygląda zabieg usunięcia ósemki w poziomie?
Zabieg przeprowadza się w warunkach ambulatoryjnych, w znieczuleniu miejscowym lub – w uzasadnionych przypadkach – w sedacji lub znieczuleniu ogólnym. Po wykonaniu nacięcia dziąsła chirurg odsłania ząb, usuwa nadmiar kości otaczającej koronę i wykonuje podział zęba na mniejsze fragmenty. Wszystkie elementy ostrożnie wydobywa, starannie oczyszcza ranę i zaopatrza ją szwami. Cała procedura może trwać od 30 minut do nawet 1,5 godziny – w zależności od anatomii zęba i ewentualnych trudności technicznych.
Czy można uniknąć ekstrakcji?
W przypadku poziomego położenia ósemki bardzo rzadko podejmuje się decyzję o jej pozostawieniu. Jeśli ząb mądrości nie sprawia aktualnie dolegliwości, ale potencjalnie może je wywołać w przyszłości, najlepiej profilaktycznie go usunąć. Ważna jest tu wczesna diagnostyka – im wcześniej rozpoznamy niewłaściwe ułożenie zęba, tym większa szansa na bezpieczny i mniej inwazyjny zabieg.
Podsumowanie
Jak już wspomnieliśmy, ósemka w pozycji poziomej to jedno z najbardziej wymagających wyzwań w zakresie usuwania zębów. Jej obecność w jamie ustnej może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych. Jednakże dzięki nowoczesnej diagnostyce obrazowej i zaawansowanym technikom chirurgicznym możliwe jest jednak skuteczne i bezpieczne usunięcie nawet najtrudniej położonych zębów.
